İLK VE ORTA TEDRİSAT MUALLİMLERİNİN
TERFİ VE TECZİYELERİ HAKKINDA KANUN⁽¹⁾

——————————

⁽¹⁾a - Bu Kanunun, maaş ve terfilere ait hükümleri 30/4/1939 tarih ve 3656 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

b - 8/6/1936 Tarih ve 3007 Sayılı Kanunun 15 inci maddesine göre; 1702 Sayılı Kanunun 3007 Sayılı Kanuna aykırı olmayan hükümleri Ertik Okullar Öğretmenleri hakkında da uygulanır.

c - Bu Kanunun 15,16,20,21,22,23,24,26,27,31,34,45 inci maddeleri ile 1880 Sayılı Kanunla değişik 18 ve 19 uncu maddeleri, 13/1/1943 tarih ve 4357 Sayılı Kanunun 15 inci maddesine göre ilkokul öğretmenleri ve yar. öğret menleri hakkında tatbik olunmaz.

d - Bu Kanunun, 14/7/1965 tarih ve 657 Sayılı Kanunun 1327 Sayılı Kanunla değişik 237/b fıkrası ile bağdaşmıyan hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

KISIM : 1

Orta tedrisat muallimler

Madde 1 – Orta Tedrisat Muallimleri Kanununun 3 ve 7 nci maddeleri hükümlelerine tevfikan orta tedrisat mektepleri muallimliğine intisap edenlerin dahil olacakları maaş dereceleri ile bir dereceden daha yüksek bir dereceye geçmek için lazım olan kıdem müddetleri aşağıda gösterilmiştir:

Madde 2 – En az ortamektep derecesinde bir mektepten mezun olupta resim, elişi, jimnastik, musiki, tabahat, biçki dikiş gibi dersler için atelye muallimliği şahadetname veya ehliyetnamesini haiz olanların orta tedrisat mekteplerinde muallimliğe intisap ettikleri takdirde dahil olacakları maaş dereceleriyle bir dereceden

daha yüksek bir dereceye geçmek için lazım olan kıdem müddetleri aşağıda gösterilmiştir:

Madde 3 – (Mülga: 5/3/1964 - 439/15 md.)

Madde 4 – İlk vazifeye stajyer olarak başlanır. Staj senesi sonunda ehliyet ve tedris kabiliyeti, talim sicilli ve teftiş raporu ile sabit olan stajyerler muallim unvanını alırlar. Meslekte kıdem, muallim unvanı alındığı tarihten hesap edilir. Muallim unvanı alınmadıkça terfi edilemez ve iki sene zarfında muallim unvanını alamıyan stajyerlerin vazifesine nihayet verilir.

Madde 5 – Türkiye'de yüksek tahsilini bitirdikten sonra ecnebi memleketlerde tahsillerini ikmal edenler ibraz ettikleri tahsil vesikaları Maarif Vekaletince tasdik olunduğu takdirde,ilk defa mesleke giriyorlarsa, Teadül Kanununun yedinci maddesi mucibince 10 uncu dereceye girerler. Muallimlikte herhangi bir kıdem derecesine geçtikten sonra ecnebi memleketlerde ikmali tahsil etmişler ise, devam ettikleri müesseselerin normal tahsil müddetleri kıdemlerinde hesap edilir.

Madde 6 – (Mülga: 8/6/1936 - 3007/14 md.)

Madde 7 – (Değişik: 18/6/1934 - 2517/2 md.)

Orta tedrisat mektepleri müdür, başmuavin ve muavinlerine muallimlik maaşlarından başka mekteplerdeki ve pansiyonlardaki idari vazifelerine mukabil 1452 numaralı kanunun 5 inci maddesine tevfikan ücret verilir. Bu ücretler varidatı müsait pansiyonlu mekteplerde kısmen umumi bütçeden, kısmen pansiyonlar tahsisatından nehari mekteplerle pansiyonu olmıyan leyli ve varidatı müsait bulunmayan pansiyonlu mekteplerde tamamen umumi bütçeden verilir. Bu ücretlere ait kadro bu kanuna bağlı cetvelde gösterilmiştir. ⁽¹⁾

Cetvelde gösterilen ücretler azami olup mekteplerin derece ve ehemmiyetine göre Maarif Vekilliğince tesbit olunur.

Bu ücretlerden ne miktarının pansiyonlar tahsisatından verileceği her sene bütçe kanunları ile tesbit edilir.

——————————

⁽¹⁾18/6/1934 tarih ve 2517 Sayılı Kanuna bağlı kadro cetvelleri 3043, 3413, 3834, 4472 Sayılı Kanunlarla değişmiş; en son 4774 Sayılı Kanunla düzenle nen mezkür cetveller, 31/7/1970 tarih ve 1322 Sayılı Genel Kadro Kanununun 9 uncu maddesiyle yürürlükten kaldırılmışlardır.

Ayrıca bu hükümde sözü edilen 1452 Sayılı Kanun 30/7/1939 tarih ve 3656 Sayılı Kanunun 25 nci maddesi ile; 3656 Sayılı Kanun ise 14/7/1965 tarih ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 237 nci maddesi ile yürürlükten kaldı rılmıştır.

KISIM : 2

İlk tedrisat muallimleri

Madde 8 – (Mülga: 5/1/1961 - 222/89 md.)

Madde 9 – İlk tedrisat muallimlerinin maaşların teadülü hakkındaki kanun mucibince dahil olacakları dereceler ile bir dereceden daha yüksek bir dereceye geçmek için lazım olan kıdem müddetleri aşağıda gösterilmiştir:

Madde 10 – İlk tedrisat muallim muavinlerinin maaşların teadülü hakkındaki kanun mucibince girecekleri dereceler ve bir dereceden daha yüksek bir dereceye geçmek için lazım olan kıdem müddetleri aşağıda gösterilmiştir:

Madde 11 – (Mülga: 13/1/1943 - 4357/15 md.)

Madde 12 – Muallim muavinleri imtihan geçirerek"muallim unvanını almadıkça" 17 nci dereceden yukarı terfi edemezler. Maarif Vekaleti lüzum gördüğü zaman altı ay evvelden haber vermek suretiyle bunları mecburi imtihana sevkederek muvaffak olamıyanları vazifeden çıkarabileceği gibi her vakit yerlerine muallim tayin etmek suretiyle onları münasip gördüğü diğer mahallerde istihdam edebilir.

Madde 13 – İlk tedrisat müfettişleri,ilk tedrisat muallimleri gibi derece ve maaş alırlar. Orta tedrisat muallimliğinden gelen veya orta tedrisat muallimliği şeraitini ve hukukunu haiz olan ilk tedrisat müfettişleri orta tedrisat muallimleri gibi derece ve maaş alırlar.Gerek birinci ve gerek ikinci kısımlardan olan müfettişler Teadül Kanunu mucibince ayrıca müfettişlik tahsisatı da alırlar.

Madde 14 – Uhdelerinde başmuallimlik gibi idari vazife bulunan ilk mektep muallimleri Teadül Kanununun 5 ve 789 numaralı Maarif Teşkilatı Kanununun 13 üncü maddesi muacibince ayrıca bir tahsisat alırlar.

KISIM : 3

İlk ve orta tedrisat muallimleri hakkında müşterek hükümler

Madde 15 – Bir muallimin bir kıdem derecesinin tam sayılması o muallimin devre içinde inkıtasız olarak maarif hizmetlerinde bulunmasına bağlıdır. Bir muallimin kendi isteğiyle maarif hizmetleri haricinde geçirdiği müddet kıdemine zammolunmaz. Bu suretle maarif hizmetinden çıkmış olanlar tekrar muallimliğe döndükleri zaman evvelce ayrıldıkları dereceye alınabilirler. Ancak maarif mesleğinin her hangi bir şubesinde vazife yapan muallimlerle mebus ve asker olan muallimlerin hizmet müddetleri kıdemlerinde hesap olunur.Kezalik Maarif Vekaletinin müsaadesiyle memleket haricinde tedrisat işiyle meşgul olan veya hususi mekteplerde muallimlik edene meslek mensuplarının da bu hizmet müddetleri kıdemlerinde hesap olunur.

Madde 16 – İlk ve orta tedrisat muallimlerinin terfilerinde esas kıdemle beraber vazifelerindeki muvaffakiyetleridir. Bir derecenin kıdem müddetini ikmal etmiş bulunan bir muallimin daha yüksek bir dereceye terfi edebilmesi şu vesikalarla muvaffakıyetini ispat etmesine mütevakkıftır:

A - İlk tedrisat muallimleri, müfettiş raporları ve maarif müdürlerinin müspet mütalaalariyle;

B - Orta tedrisat muallimleri, müfettiş raporları ve talim sicilleriyle.

Madde 17 – Kanunun neşri tarihinde muallimlerin esas vazifeleri itibariyle bulundukları derecedeki müktesep hakları mahfuzdur.Ancak bulundukları dereceler kıdemlerine nispetle yüksek olanlar o derecenin kıdemini dolduruncaya kadar terfi edemezler.

Muallimlerin taltifi

Madde 18 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/3 md.)

İlk ve orta tedrisat muallimlerinden emsali arasında hususi kıymeti haiz orijinal bir eser meydana getiren muallimler otuz altı ve kırkıncı maddelerde yazılı meclis ve komisyon mazbatası üzerine bir sene kıdem zammı alırlar.Ancak bu eserlerin orijinal ve kıymeti mahsusayı haiz olduğu evvelce Darülfünunca veya bir hey'eti ilmiyece tasdik edilmiş olmak şarttır. Vazifelerini mütadin fevkında yüksek bir muvaffakiyetle ifa ettikleri teftiş raporla, talim sicilleri ve maarif ve mektep müdürlerinin bu husustaki mütalaalariyle sabit olanlar keza 36 ncı ve 40 ıncı maddelerde zikredilen meclis ve komisyon mazbatası üzerine takdirname verilmek veya bir seneye kadar kıdemlerine zammolunmak suretiyle taltif edilirler.

KISIM : 4

Muallimler hakkında tatbik edilecek cezalar

Cezalar ve suçlar

Madde 19 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/4 md.)

Müdür, başmuallim ve muallimlere ve ilk tedrisat müfettişlerine işledikleri suçların mahiyetine ve derecesine göre aşağıdaki cezalar verilir:

1) İhtar

2) Tevbih

3) Ders ücretlerinin kesilmesi

4) Maaş kesilmesi

5) Kıdem indirilmesi

6) Derece indirilmesi

7) İstifa etmiş sayılmak

8) Vekalet emrine alınmak

9) Meslekten çıkarılmak

10) Devlet memurluğundan çıkarılmak.

Madde 20 – İhtar ve tevbih cezaları şu hareketlere karşı verilir

1 - Talimatname ve emirler mucibince yapılması lazım olan vazifelerin ifasında kusur etmek (bu halin neticesinde bir şahıs veya müessese zarar görürse zararın mahiyet ve derecesine göre daha ağır ceza verilebilir);

2 - Mektep dahil ve haricinde muallimlik vakarına uymayacak hareketlerde bulunmak;

3 - Arkadaşlarına ve talebesine karşı kaba muamelede bulunmak ve kaba lisan kullanmak;

4 - Amirlerine karşı hürmetsiz tavır göstermek;

5 - Talebenin vazifelerini tashih etmemek;

6 - Yoklama ve imtihan evrakını idareye vaktinde teslim etmemek;

7 - Vazifeye geç gelmek veya vazifeden erken çıkmak.

Yukarki hallerin ilk defasında ihtar. Tekrarında tevbih cezası verilir.

Madde 21 – Ders ücretlerinin kesilmesi cezası şu hallerde verilir.

1 - Kabule şayan mazereti olmadan derse girmemek veyahut girdiği halde dersten başka bir şeyle meşgul olmak;

2 - İnzibat ve muallimler meclisi ve mubayaat komisyonu içtimalarına mazeretsiz olarak devam etmemek (bu son halin ilkinde ihtar, ikinci defasında ücret kesilmek cezası verilir);

3 - Bir ay zarfında iki defadan ziyade derse geç gelmek;

Derse gelmeyen veya dershanede dersten başka bir işle meşgul olan muallimin maaşından kesilecek miktarı tayin için dört hafta bir ay itibar olunarak muallimin maaş yekünu bir ay zarfında girmeğe mecbur olduğu ders adedine taksim olunur ve boş geçen her ders saati için muallimin maaşından bu miktarı ilk alacağı aylığından kesilir.

Uhdesinde fazla ders olan muallimİn fazla aldığı ücret; asıl maaşına zammedilerek ders ücreti bu yeküna göre hesap olunur.

Mazeret sebebile derse girmeyen muallimin mazeretini en çok üç gün zarfında ihbar ve bir hafta içinde de ispat etmesi lazımdır.

Yoksa ceza tatbik olunur.

Madde 22 – Maaş kesilmesi cezası şu hallerde verilir.

1 - Arkadaşlarına ve iş için gelenlere fena muamele etmek;

2 - Mektebin binasının ve eşyanın muhafazasına ihtimam etmemek;

3 - Talimatname ile uhdesine verilen işleri kasten yapmamak;

4 - Talebeyi dövmek;

5 - Aynı suçtan dolayı iki defa tevbih aldığı halde o fiili tekrar etmek;

6 - Arkadaşlarını ve maiyetini başkası yanında tahkir etmek;

7 - Gizlenmesi ve belli edilmemesi kabil olmayacak derecede sarhoş olarak gezmek.

Maaş, fiilin derecesine göre bir günlükten on beş günlüğe kadar kesilir.Daha ziyade kesilmez.

Madde 23 – Kıdem indirilmesi cezası şu hallerde verilir.

1 - İmtihanlarda not takdirinde bitaraflıktan ayrılmak;

2 - Amirine karşı harekette bulunmak.

Madde 24 – Derece indirilmesi cezası şu hallerde tatbik olunur.

1 - Sarhoş olarak mektebe gelmek.

2 - Kumar oynamayı itiyat etmek veya umumi yerlerde kumar mahiyetinde oyunlarla vakit geçirmek.

3 - Bir tarafı korumak veya mağdur etmek kastile memur olduğu tahkikatı esaslı bir surette yapmamak.

Madde 25 – Bir orta tedrisat mualliminin, orta derecede mekteplerde ders vermekten aciz olduğu iki talim sicilli ile sabit olduğu takdirde muallim ilk mektep muallimliğine nakledilir.

Madde 26 – İstifa etmiş sayılmak

1 - Yeni tayin edildiği vazifeye, mazeretsiz olarak on beş gün zarfında başlamayan.

2 - Ders senesi başında vazifesine mazereti olmadan vaktinde gelmeyen;

3 - Ders senesi içinde mazereti olmadan bir hafta fasılasız mektebe gelmeyen,

4 - Bir sene zarfında dört defa ders ücreti kesilme cezasına uğrayan müdür, başmuallim ve muallim veya ilk tedrisat müfettişi istifa etmiş sayılır.

Madde 27 – Meslekten çıkarılmak aşağıdaki hallerde tatbik olunur.

1 - Gerek talebeye karşı ve gerek hariçte muallimlik sıfatile telif edilmeyen iffetsizliği sabit olan,

2 - Talebeyi Vekaletin ve mektebin amirleri ve muallim ve memurları aleyhine itaatsızlığa teşvik eden,

3 - Müdür başmuallim ve muallimlerle ilk tedrisat müfettişlerinden talebesine kopya verenler,

Madde 28 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/5 md.)

Devlet memurluğundan ihraç ve vekalet emrine alınmak cezaları Memurin Kanununun ahkamına tabidir.

Madde 29 – İlk mektepe muallimlik etmekte aczi üç teftiş raporile sabit olan ilk mektep mualimi tekaüde sevkedilir.Kezalik bir mektep ve sınıfta inzibatı muhafaza edemediği için iki defa başka mektebe tahvil edilen orta tedrisat muallimi en son nakledildiği mektepte de idaresizliği ve aczi tahakkuk ettiği takdirde tekaüde sevkolunur. (1)

Madde 30 – Bir terfi müddeti zarfında iki defa ihtardan gayri bir cezayı mucip fiili yapmış olanlara İnzibat Komisyonu ikinci fiili için bir derece ağır ceza verebilir.

Madde 31 – Arkadaşlarına, iftirada bulunan müdür, muallim, başmuallimlerle ilk tedrisat müfettişleri,iftiraları hangi nevi cezayı icap ettirecek suç ise o suçun cezasından bir derece ağırı ile cezalandırırlar.

Madde 32 – Bu kanunda tasrih edilmeyen ahval Memurun Kanunu ahkamına tabidir.

KISIM : 5

Ceza veren makamlar

Madde 33 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/6 md.)

İhtar cezası aşağıdaki makamlar tarafından re'sen verilir:

1) Maarif Vekili

2) Vali

——————————

⁽¹⁾8/6/1949 tarih ve 5434 Sayılı Kanunun 135 inci maddesinin 14 üncü bendi ile, bu maddenin emekliliğe ait hükmü yürürlükten kaldırılmıştır.

3) Maarif Müdürü

4) Lise, orta mektep ve muallim mektepleri müdürleri.

Bu ceza tahriren tebliğ olunur.

Tevbih cezası aşağıdaki makamlar tarafından re'sen verilir;

1) Maarif Vekili

2) Vali

3) Maarif Müdürü

Madde 34 – İhtardan maada cezalar sicille kaydolunur.

Madde 35 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/7 md.)

Ders ücretlerinin kesilmesi cezası Maarif Vekili, Maarif müdürleri ve orta derecede mektep müdürleri tarafından her biri kendi emir ve icra salahiyeti dairesinde olarak tatbik edilir.

Maarif inzibat meclisleri

Madde 36 – Her vilayet merkezinde bir maarif inzibat meclisi bulunur. Bu meclis ilk mektep muallim ve başmuallimleri ile akşam sanat ve ticaret mektep ve kursları muallimlerinin inzibati meselelerine ait karar ve hüküm verir.

Madde 37 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/8 md.)

Vilayet Maarif inzibat meclisleri valinin riyaseti altında aşağıda yazılı zatlardan teeşkkül eder:

Vali (İcabında Maarif Müdürünü tevkil edebilir.)

1) Vilayet Maarif Müdürü,

2) Vilayet Daimi Encümeni azasından (kendi aralarından seçecekleri) bir zat,

3) Merkezde mevcut muallim mektepleri, lise ve orta, mektepler müdürlerinden en kıdemlisi,

4) Maarif Vekaleti tarafından seçilecek ilk tedrisat müfettişi,

5) Merkez ilk mektep muallimlerinden (kendi aralarında iki sene müddetle seçecekleri) bir ilk mektep muallimi,

6) Akşam san'at ve ticaret mektepleriyle kurslarına ait işlerde bu mektep ve kursların müdürleri de mecliste bulunur ve reye iştirak ederler,

7) Meclisin meşgul olduğu bir meselenin tahkikatını yapan müfettiş (meclis azası arasında bulunan ilk tedrisat müfettişi ise bu mesele hakkında verilecek karara iştirak edemez ve rey veremez.)

İlk tedrisat müfettişlerile bu mecliste dahil olan muallimlere ait inzıbati işlerin ilk mercii Maarif Vekaleti İnzibat Komisyonudur.

Madde 38 – (Değişik : 25/7/1931 - 1880/9 md.)

Vilayet Maarif İnzibat meclisleri kararlarına, alakadar muallimler tebliğ tarihinden itibaren on beş gün zarfında itiraz ederlerse bu kararlar ikinci derecede olarak Maarif Vekaleti İnzibat Komisyonu tarafından tetkik ve bir hükme raptolunur.

Madde 39 – (Değişik: 25/7/1931 - 1880/10 md.)

Vilayet maarif inzibat meclisleri; işbu kanunun hüküm ve karar hakkını kendilerine verdiği ceza işlerinden başka her sene Mayıs ayı içinde toplanarak vilayet ilk tedrisat muallimlerinin bir senelik umumi inzibat vaziyetini tetkik ve muallimler arasında takdir ve taltife layık görülenlerin isimlerini tesbit etmek ve bu bapta tanzim edeceği bir mazbatayı vesikalariyle birlikte Haziran sonuna kadar Maarif Vekaletine göndermekle de mükelleftirler.

Maarif Vekaleti İnzibat Komisyonu

Madde 40 – Maarif Vekaleti İnzibat Komisyonu Müsteşarın riyaseti altında aşağıdaki zatlardan teşekül eder:

1 - Teftiş Heyeti Reisi;

2 - İlk, orta ve yüksek ve mesleki tedrisat umum müdürleri;

3 - Zat İşleri Müdürü

Maarif Vekili Komisyonun tabii Reisidir.

Madde 41 – Maarif Vekaleti İnzibat Komisyonu; işbu kanunda hüküm ve karar salahiyeti kendisine bırakılan ceza işlerinden başka, her sene Haziran ayı zarfında toplanarak orta tedrisat muallimlerinin bir senelik inzibat vaziyetini tetkik ile bunun hakkında bir mazbata tanzim ve orta tedrisat muallimleri arasında takdir ve taltife layık görülenlerin isimlerini bir cetvelde tesbit edip vesikalariyle ve kendi mütalaası ile birlikte Maarif Vekaletine tevdi eder.

Madde 42 – Vilayet maarif inzibat meclisleri ile Vekalet İnzibat Komisyonunun faaliyet tarzı bir talimatname ile tesbit olunur.

Madde 43 – İşbu Kanunun ahkamı dairesinde salahiyettar makam ve meclislerin kararile ceza gören kimselerin bu ceza ve kararlar hakkında Şürayı Devlette itiraz hakkı bakidir.

Madde 44 – 439 numaralı Orta Tedrisat Muallimleri Kanunu ile maarif teşkilatına mütedair 789 numaralı kanunun ve 842 numaralı ilk mektep ve muallim ve muavinlerine ait kanunla diğer kanunların bu kanun maddelerine uymayan hükümleri mülgadır.

Geçici Madde 1 – (1702 sayılı Kanunun kendi numarasız muvakkat maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.)

Üçüncü madde mucibince verilecek ders ücretleri 1930 senesi zarfında Maarif Vekaleti bütçesinin 532 nci memurlar maaşatı faslından tesviye olunur.

Madde 45 – Bu kanun 1 Eylül 1930 tarihinden muteberdir.

Madde 46 – Bu kanunun hükümlerini icraya Dahiliye, Maliye ve Maarif Vekilleri memurdur.

1702 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ

GÖSTERİR LİSTE

Yürürlükten Kaldırılan Mevzuatın

1702 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE